Η δύναμη του ΝΑΙ και του ΟΧΙ.

Από τότε που το μωρό αρχίζει να μεγαλώνει και να κατανοεί τον κόσμο που το περιβάλλει, ακούει και την λέξη "όχι" : "όχι μην πλησιάζεις τις πρίζες", "όχι μην βάζεις αυτό στο στόμα", "όχι μην περπατάς ξυπόλυτο".
Όταν αρχίζει να κατανοεί τη σπουδαιότητα της λέξης αυτής, δηλαδή περίπου στα δύο του χρόνια , τη χρησιμοποιεί συνέχεια. " θέλεις να πάμε βόλτα;", " θα μαζέψεις τα παιχνίδια σου;", " θα κλείσεις την τηλεόραση ;", όποιες και να είναι οι υποδείξεις , οι επιθυμίες ή οι εντολές σας, η απάντηση του παραμένει σταθερή."Όχι"!
Στην ηλικία αυτήν το όχι του δίνει μια τρομερή δύναμη, αυτή της αντίδρασης, και την ψευδαίσθηση ότι είναι το "αφεντικό". Συχνά το 'όχι" αυτό μεταλλάσσεται σε διάφορες μορφές.
Άλλοτε γίνεται κλάμα, άλλοτε πείσμα, άλλοτε σούφρωμα χειλιών , άλλοτε επιτηδευμένη απάθεια. Σε όλες τις περιπτώσεις η άρνηση είναι το όπλο του, που άλλες φορές εκφράζεται σαν διαμαρτυρία και άλλες ως θυμός.
Συνήθως το όχι των νηπίων δεν σχετίζεται με κάποια συγκεκριμένη αντίρρηση, πρόκειται απλά για μια διαμάχη εξουσίας. Υπάρχει βέβαια και το όχι που προέρχεται από κούραση, απροθυμία ή βαρεμάρα.

Οι συνέπειες του όχι 

Οι παιδοψυχολόγοι υποστηρίζουν πως το πόσο συχνά προφέρει ένα  νήπιο το "όχι" εξαρτάται απόλυτα από το πόσο συχνά το ακούει. Έτσι όσο πιο συχνά του το λέμε τόσο πιο συχνά θα το χρησιμοποιεί και το ίδιο. 

Οι συνέπειες του ναι

Κάθε φορά που λέμε ναι στο παιδί μας είναι σαν να του λέμε πως το αίτημα του γίνεται δεκτό και ουσιαστικά το ενθαρρύνουμε να συνεχίσει να ζητάει αυτό που επιθυμεί ή έχει ανάγκη. Είναι διαπιστωμένο πως οι άνθρωποι που δεν τολμούν να ζητήσουν στην ενήλικη ζωή τους , έχουν ακούσει πολλά όχι στην παιδική τους ηλικία. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει πως θα πρέπει να απαντάμε θετικά σε κάθε επιθυμία η απαίτηση των παιδιών! όμως κάποιες φορές είναι πολύ εύκολο να αντικαταστήσουμε το όχι με το ναι. Για παράδειγμα αν το παιδί σας ρωτήσει αν μπορεί να πάει να παίξει με έναν φίλο του αντί να πούμε "όχι επειδή δεν μάζεψες το δωμάτιο σου", μπορούμε να του απαντήσουμε :" ναι μόλις τελειώσεις με το συμμάζεμα στο δωμάτιο σου". Αν μας ζητήσει ένα μπισκότο πριν το γεύμα του, μπορούμε να του απαντήσουμε "ναι θα φας μετά το βραδινό".

Αφήστε το παιδί να πει όχι

Είναι πολύ σημαντικό, λένε οι ειδικοί, να επιτρέπουμε στο παιδί μας να λέει όχι. Αν για παράδειγμα το ρωτήσουμε αν θέλει να δανείσει το παιχνίδι του στο αδερφάκι του, μπορούμε να του αφήσουμε το περιθώριο να αρνηθεί , γιατί το συγκεκριμένο αντικείμενο ίσως είναι πολύτιμο για εκείνο. Είναι φυσιολογικό το παιδί να έχει  δύο ή τρία προσωπικά ή αγαπημένα του είδη, τα οποία και δεν θέλει να μοιραστεί με κανέναν άλλον. Φυσικά, όλοι οι γονείς θέλουν να μάθουν τα παιδιά τους να μοιράζονται, αλλά αυτό θα γίνει έτσι κι αλλιώς από μόνο του. Άλλωστε, σκεφτείτε πως το παιδί μπορεί να έχει ένα λόγο που δεν δίνει το παιχνίδι του σε κάποιο άλλο παιδάκι. Μπορεί κάτι σε αυτό το παιδάκι απλά να μην του κάνει. Μην υποτιμάτε το ένστικτο του. Αν υποχρεώσουμε τα παιδιά μας να λένε σε όλα ναι, είναι σαν να τα μαθαίνουμε να σκύβουν πάντα το κεφάλι.

Κάντε το να πει ναι 

Όσο πεισματάρικο κι αν θεωρείτε το παιδί σας, υπάρχουν πάντα κάποιοι τρόποι που βοηθούν να κατανοήσει καλύτερα τις επιθυμίες ή -γιατί όχι;- και τις εντολές σας. 

Διατυπώστε έξυπνα τις ερωτήσεις σας.
Αποφύγετε να διατυπώσετε τις ερωτήσεις σας με τρόπο που να επιδέχονται ως απάντηση το όχι.
Για παράδειγμα, αντί για την ερώτηση : Θέλεις να ντυθείς;, μπορείτε να πείτε: Θα φορέσεις το μπλε ή το κίτρινο μπλουζάκι; ή αντί για την φράση : Θα μαζέψεις τα παιχνίδια σου; μπορείτε να πείτε: Θα ξεκινήσεις να μαζεύεις τα μεγάλα παιχνίδια πρώτα ή τα μικρά; 
Βέβαια και πάλι μπορεί να σας πει δεν θέλω να μαζέψω τα παιχνίδια μου ή δεν θέλω να φορέσω μπλουζάκι, αλλά έτσι είναι σαν του λέτε ότι δεν έχει επιλογή στον αν θα φορέσει η όχι μπλουζάκι αλλά έχει επιλογή να διαλέξει χρώμα ή έχει επιλογή να διαλέξει πια παιχνίδια θα μαζέψει πρώτα.Θα φέρει πιο γρήγορα αποτελέσματα αυτός ο τρόπος.   


Εμπνεύστε του εμπιστοσύνη
Μην παραλείπετε να δείχνετε στο παιδί σας ότι μπορεί πάντα να βασίζεται στις συμβουλές σας. Φροντίστε να το επαινείτε κάθε φορά που επιδεικνύει διάθεση συνεργασίας και δώστε του τη δυνατότητα να παίρνει και αυτό αποφάσεις, δείχνοντας εμπιστοσύνη στις ικανότητες του.


Κάντε το να νιώσει ασφάλεια.
Τα παιδιά απαιτούν από τους ενήλικους έναν σαφή προσανατολισμό. Μόνο όταν οι γονείς διατυπώνουν σαφείς κανόνες και αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους, τα παιδιά καταλαβαίνουν τι πρέπει να κάνουν. Γι' αυτά , πρέπει να είναι κάθε φορά ξεκάθαρο σε ποια θέματα οι γονείς τους μπορεί και να αλλάξουν γνώμη και σε ποια δεν το συζητούν καν. 

Δείξτε συνέπεια.
Οι γονείς κατορθώνουν να γίνουν πιο πειστικοί όταν οι πράξεις τους είναι συνεπείς προς τα λόγια τους. Γι' αυτό τον λόγο, μην απαιτείτε μοναχά από το παιδί σας να συμπεριφέρεται σωστά. Δείξτε του και εσείς με το παράδειγμά σας πως να το κάνει.


Φανείτε ευέλικτοι. 
Η συνέπεια  σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνει ότι οι γονείς θα πρέπει να τηρούν για χρόνια τους ίδιους κανόνες. Τα παιδιά αναπτύσσονται εξαιρετικά γρήγορα, με αποτέλεσμα κανόνες που σήμερα φαίνονται λογικοί, αύριο να μην έχουν νόημα ύπαρξης. Τροποποιήστε τους οικογενειακούς κανόνες ανάλογα με την ηλικία του και αρχίστε σιγά-σιγά να του δείχνετε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη.   


Πηγές : Άρθρο της Κατερίνας Νικολάου στο περιοδικό Mammy.